Šejh Abdurrahman Sirrija, nakšibendijski prvak, osnivač tekije na Oglavku, pjesnik i kaligraf rođen je 1775. godine u Fojnici. Bio je značajna duhovna i kulturna ličnost Bosne i Hercegovine, kao teolog, kaligraf, pjesnik i šejh svih 12 priznatih islamskih tarikata. Poticao je iz porodice Sikirić, a duhovno naslijeđe njegovih predaka seže do učenog muftije Fadlulaha iz Amasije. Njegov otac Mehmed i djed Fadlullah Baltaoglu (danas Sikirić) bili su priznate fojničke kadije. Rastao je u porodičnoj kući uz Čaršijsku dżamiju i tekiju u ulici koja se danas zove Tekija, a do Drugog svjetskog rata nosila je naziv Šehov sokak. Tako je mlađahni Abdurrahman, već od ranog djetinjstva, uz ezane, namaze i zikr, gradio svoj duhovni put.
Njegovo ime, prema predaji, odredio je nepoznati šejh koji se pojavio roditeljima u snu. U mladosti je postao učenik šejha Huseina ef. Zukića, od kojeg je dobio nadimak Sirri, što znači “onaj koji poznaje tajne”.
Oženio se Lejlom, udovicom s imanjem na Oglavku, gdje je po naredbi svog učitelja izgradio nakšibendijsku tekiju i turbe 1798. godine. Ova tekija ubrzo je postala važno duhovno središte, koje su posjećivale tadašnje vjerske i političke ličnosti. Sirrija je uživao veliki ugled, posebno među bosanskim i hercegovačkim prvacima, kao što su Ali-paša Rizvanbegović i Husein-kapetan Gradaščević, čiju je borbu za autonomiju podržavao.
Bio je duhovni vođa i učitelj mnogim poznatim učenjacima tog doba, a među posjetiocima Oglavka bio je i Omer-paša Latas, što potvrđuje Sirrijin utjecaj u tadašnjem društvu. Tekiju je podržavao i travnički vezir Selim Sirri-paša, a 1835. godine sultan Mahmud II. je fermanom oslobodio tekiju i šejha od svih poreza.
Šejh Abdurrahman Sirrija bio je izuzetno poštovan duhovni vođa, pa su ga u njegovoj tekiji na Oglavku posjećivali i istaknuti bosanski namjesnici tog vremena Mehmed Vedžihi-paša, Morali Namik-paša i Mehmed Kamil-paša. Među njegovim posjetiocima bio je i Husejn-kapetan Gradaščević, vođa pokreta za bosansku autonomiju.
Pored brojnih derviša, njegovi učenici bili su ugledni vjerski i politički autoriteti: sarajevski muftija Muhamed Šakir Muidović, mostarski muftija Mustafa Sarajlić, hercegovački valija Ali Galib-paša Stočević, te, prema nekim predajama, i pjesnik Ilhamija Žepčak, s kojim je Sirrija pohađao medresu u rodnoj Fojnici.
Osim što je bio duhovni vođa, Sirrija je ostavio dubok trag i kao pjesnik. Napisao je dvadeset i jednu ilahiju na bosanskom jeziku i tri na turskom, koje je kasnije preveo dr. Šaćir Sikirić. Njegove ilahije i kaside nose snažnu religioznu, mističnu i moralnu poruku, te pozivaju na čistu vjeru, činjenje dobra, moralno ponašanje i iskreno robovanje Bogu. Jedna od njegovih najpoznatijih ilahija, koju derviši i danas rado uče sa žarom i predanošću, počinje stihovima: „Ako hoćeš derviš bit’, valja srce očistit’…“
Poznat je i po svom kaligrafskom radu. U povodu obnove Srednje džamije u Fojnici, napisao je tarih (povijesni natpis) na turskom jeziku, koji se i danas nalazi iznad ulaznih vrata te najstarije džamije u Fojnici, podignute 1551. godine.
Iz drugog braka s Latifom imao je sinove Abdulatifa i Šakira te kćerke Vasviju, Šaćiru i Aišu. Bio je autor 24 pjesme, od kojih su mnoge i danas omiljene ilahije među dervišima, a bavio se i umjetnošću kaligrafije.
Preminuo je 23. marta 1847. godine u Oglavku. Njegovo turbe podigao je Ali-paša Rizvanbegović, a tarih u stihovima napisao sin Šakir. Tokom rata 1993. godine, tekija i turbeta su srušeni, ali su obnovljeni 1998. godine i 2018. proglašeni nacionalnim spomenicima Bosne i Hercegovine.
Adis Holjan
