Hasan Čengić je rođen 30. augusta 1957. u selu Odžak kod Foče. Potječe iz ugledne begovske porodice, po ocu h. Halid-begu Čengiću i majci h. Merjem hanumi, rođenoj Lutfikadić. Rođen je na Odžaku, selu udaljenom oko dva i po kilometra od Ustikoline i poznate Turhan-begove džamije iz 1488. godine, najstarije džamije u Bosni i Hercegovini. Imao je dvije sestre, Nedžmu i Edibu, i bio je jedini sin u porodici. Završio je Islamski teološki fakultet u Sarajevu, današnji Fakultet islamskih nauka.
U Sarajevskom procesu 1983. godine bio je osuđen na deset godina zatvora zbog verbalnog delikta, a izdržao je pet godina kazne prema pravosnažnoj presudi.
Čengić je bio izuzetno uspješan učenik tokom cijelog školovanja. Njegovo znanje nije se temeljilo samo na školskim knjigama, već i na mudrostima, sjećanjima i iskustvima ljudi i uleme iz njegovog kraja, što je oblikovalo njegovu duboku kulturu pamćenja – spoj prošlosti, sadašnjosti i pogleda ka budućnosti. Medresu je pohađao od 1972. do 1977. godine. Njegova generacija se smatra jednom od najraznovrsnijih, najuspješnijih i najostvarenijih nakon 1945. godine. Iz nje su potekli univerzitetski profesori poput akademika Rešida Hafizovića, Adnana Silajdžića, Hasana Džila, Džemaludina Latića, Seada Seljubca i Habiba Mandžića, kao i pjesnici Hadžem Hajdarević i Džemaludin Latić, te brojni istaknuti imami poput h. Hazima Krupalije i h. Vehbije ef. Malkića.
Nakon što je diplomirao u jesen 1982. godine, započeo je rad kao imam, hatib i muallim u Stocu, gdje je ostao do hapšenja u martu 1983. Iako je tamo proveo manje od pola godine, njegov rad i angažman ostavili su dubok i dugotrajan trag u zajednici. Nakon izlaska iz zatvora u jesen 1988, zaposlio se u Zagrebačkoj džamiji, gdje je nepune dvije godine služio kao imam, vjeroučitelj i hatib. I tu je ostavio snažan dojam, stekavši prijatelje za cijeli život. U tom periodu upoznao je i svoju buduću suprugu, profesoricu Fahiru, s kojom je kasnije dobio tri kćerke.
Čengić je bio jedan od osnivača Stranke demokratske akcije (SDA), gdje je uoči rata u BiH obavljao dužnosti tehničkog, a potom i generalnog sekretara stranke. Tokom rata, od 1992. do 1996. godine, bio je načelnik za logistiku izvan zemlje u Generalštabu Armije BiH. U 1996. godini bio je zamjenik ministra odbrane Federacije BiH. Kasnije je više puta biran za poslanika u federalnom i državnom Parlamentu, gdje je obavljao i funkcije predsjednika određenih odbora i komisija. U okviru Islamske zajednice, bio je višestruko biran za člana Sabora, a jedan mandat proveo je i kao predsjednik tog najvišeg predstavničkog tijela. Za svoj doprinos nagrađen je priznanjima Zlatna značka Patriotske lige i Srebreni štit Oružanih snaga Republike BiH.
Hasan Čengić bio je blizak saradnik Alije Izetbegovića, posebno u ključnim periodima borbe za političku i duhovnu afirmaciju Bošnjaka krajem 20. vijeka. Njihova saradnja počinje još prije agresije, kroz Islamsku deklaraciju i neformalna okupljanja muslimanskih intelektualaca, a intenzivirala se tokom Sarajevskog procesa 1983. godine, gdje su obojica osuđeni na zatvorske kazne zbog navodnog „verbalnog delikta“ i „islamskog fundamentalizma“. Tokom rata, Čengić je igrao jednu od ključnih uloga kao načelnik za logistiku Armije RBiH izvan zemlje, što je bilo presudno za opskrbu i funkcioniranje odbrambenih struktura. Izetbegović mu je vjerovao i povjeravao mu odgovorne zadatke u najtežim okolnostima
Hasan Čengić je preselio na 7. novembra 2021. godine, u 64. godini života. Dženaza Hasanu Čengiću klanjana je 8. novembra u haremu Gazi Husrev-begove džamije u Sarajevu, a predvodio ju je reisul-ulema Husein ef. Kavazović. Nakon toga, klanjana je i druga dženaza, te je Hasan ukopan na porodičnom mezarju Čengića u svom rodnom mjestu Odžaku kod Ustikoline.
Adis Holjan
