Mehmed Džemaludin Čaušević rođen je u Arapuši kod Bosanske Krupe 28. decembra 1870. godine. Pred svojim ocem, učenim Ali-hodžom, završio je početno obrazovanje. Četiri godine je proveo u Bihaćkoj medresi učeći pred uglednim muderisom i muftijom hadži Mehmed Sabit ef. Ribićem, poznat među narodom pod imenom “Širazija”. Džemaludin Čaušević 1887. odlazi u Carigrad na dalje školovanje u kome će ostati sve do 1903. godine, do završetka Mektebi hukuka (Pravnog fakulteta). U Carigradu je učio pred najpoznatijim alimima toga vremena Salih ef. Tokatlijom, h. Hasan Husni ef. Manastirlijom, h. Halis ef. i Nevšeherlijom.

Po dobijanju idžazeta (diplome) u Carigradu 1903. godine vraća se u Sarajevo gdje u mjesecu septembru iste godine biva imenovan nastavnikom arapskog jezika na Velikoj sarajevskoj gimnaziji gdje ostaje do 1905. godine.

Džemaludin ef. Čaušević postavljen za člana Ulema medžlisa u Sarajevu 1905. godine, nakon čega su pokrenute velike inicijative na vjerskom i vjersko-prosvjetnom planu. Posebna pažnja se poklanja reformama programa mekteba i medresa koji su već odavno bili prevaziđeni. Na mjestu člana Ulema medžlisa Čaušević ostaje pet godina radeći na podizanju njegove uloge i ugleda među muslimanskim svijetom. Bio je to početak reformatorskog i programskog djelovanja M. Džemaludina Čauševića, kome će ostati dosljedan do kraja života. U mjesecu februaru 1910. godine Čaušević je postavljen za profesora na Šerijatskoj sudačkoj školi u Sarajevu.

Iako nije bilo po volji Zemaljskoj vladi, kao i nekim muslimanskim političarima, hodžinska kurija je Džemaludin ef. Čauševića predložila za reiusu-l-ulemu. Pod pritiskom javnog mijenja, Zemaljska vlada je prihvatila ovaj prijedlog i carskim rješenjem od 27. oktobra 1913. godine Džemaludin ef. Čaušević bijaše imenovan reisu-l-ulemom za Bosnu i Hercegovinu. Svečano ustoličenje novog reisu-l-uleme upriličeno je 26. marta 1914. godine u Carevoj džamiji u Sarajevu.

Za vrijeme Prvog svjetskog rata, u vrijeme teških ratnih uvjeta pokazao je veliku brigu za muslimansku sirotinju, žene i djecu, uporedo radeći na polju vjerskog i vjersko-prosvjetnog uzdizanja muslimana. Završetkom rata i formiranjem nove države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1918. godine nailazi nova era u istoriji Islamske zajednice i muslimana. Godine 1929. ministar pravde dr. Milan Srškić pokušao je da sruši vjersku autonomiju donošenjem novog Ustava Islamske vjerske zajednice. Međutim, nailazi na žestok otpor reisu-l-uleme Čauševića koji je nastojao sačuvati autonomiju Islamske zajednice. Dr. Srškić se nadao da će slomiti otpor Čauševića njegovim imenovanjem za reisu-l-ulemu Kraljevine Jugoslavije. Međutim, dosljedan sebi i svom pozivu Čaušević odlazi sa položaja reisu-l-uleme, a u maju 1930. godine biva penzionisan. Njegov ugled i autoritet sa ovim činom ostavke je još više porastao kod Bošnjaka. Ostatak života proveo je u radu, iako često bolešljiv, radeći sa Muhamedom Pandžom na “Prevodu Kur´ana”. Umro je u Sarajevu 28. marta 1938. godine.

Većina sadržaja uz određene korekcije i skraćivanja preuzeta je iz knjige Ferhat Šeta, Reis-ul-uleme u Bosni i Hercegovini i Jugoslaviji od 1882. do 1991. godine, Sarajevo, 1991.