Osvajanjem tvrđave Cimpe 1353. godine, smještene u blizini grada Galipolja na istoimenom poluostrvu, Osmansko Carstvo ostvaruje svoj prvi strateški prodor na evropsko tlo. Već naredne godine, padom samog Galipolja (1354), Osmanlije osiguravaju čvrsto uporište na Balkanskom poluostrvu, koje će se uskoro pokazati ključnim za intenziviranje daljnjih osvajanja u pravcu zapada i sjevera. Ovaj prodor ne treba promatrati isključivo kao vojni čin, već kao rezultat šireg geopolitičkog okvira: dinamičnog širenja jedne države u usponu, ali i carstva koje je u svojim ranim fazama razvoja iskusilo unutrašnje tenzije i nestabilnosti. Ekspanzija Osmanskog Carstva prema srednjovjekovnim južnoslavenskim državama odvijala se postepeno, etapno, i u korelaciji s unutrašnjim političkim i vojnim kapacitetima samih ciljanih prostora. Prvi dokumentirani osmanski prodori u Bosnu zabilježeni su, još za vladavine bana i kralja Tvrtka I Kotromanića. U pohodu iz 1388. godine osmanske čete prodrle su sve do doline rijeke Neretve, ali su ih tamo uspješno zaustavile snage bosanskog vojvode Vlatka Vukovića, jednog od najistaknutijih vojnih zapovjednika tog doba. Uprkos ovom uspjehu, osmanski pritisak nije jenjavao. Upadi su se nastavili i tokom vladavine kralja Stjepana Dabiše, naročito nakon presudne Kosovske bitke 1389. godine, koja je redefinirala regionalni odnos snaga. Nedostatak detaljnijih izvora iz tog perioda otežava precizniju rekonstrukciju svih vojnih operacija, ali dostupni podaci ukazuju na kontinuirani vojni pritisak s juga, dok je Bosansko kraljevstvo istovremeno bilo suočeno s ugarskim napadima sa sjevera, predvođenim kraljem Sigismundom (Žigmundom Luksemburškim). Ipak, usprkos višestrukim izazovima i dvostrukoj vojnoj prijetnji, bosansko kraljevstvo je u ovom periodu uspjelo očuvati svoju teritorijalnu cjelovitost.
Mustafa Dedović
